Światowy Rynek Diamentów i skala wydobycia diamentu


W XX stuleciu pozysk diamentów zwiększył się nieomal 20-krotnie. Jeżeli w 1900 roku wydobycie diamentów nie przekraczało 6 mln karatów, to już w 1960 r. zbliżało się do 30 mln by w 2003 r. osiągnąć rekordową wielkość prawie 114 mln karatów t j.  22,8 ton o szacunkowej wartości 6,8...7,0 mld  USD. Podobnie jest ze światowym rynkiem biżuteryjnym, a który corocznie trafia blisko 67 mln szt. wyrobów z diamentami.
W szeroko rozumianym przemyśle diamentowym obejmującym prace poszukiwawcze nowych zasobów diamentów, przemysł wydobywczy, przetwórstwo i handel zatrudnionych było w 2003 r. ok. 2 mln osób.


Sortowanie i wycena diamentów


Rynek obrotu diamentami jest zdominowany przez koncern De Beers Consolidated Mines, Ltd, ktory działa na rynku poprzez całkowicie zależne od niego spółki i firmy córki. Jedną z nich jest Diamond Trading Company, Ltd. (DTC). Firma powstała w 1934 r. w celu sortowania, wyceny i sprzedaży diamentów surowych w imieniu ich producentów. W 1977 r. w wyniku reorganizacji utworzono oddział Central Selling Organization – CSO Valuation AG, ktory przejął zadania DTC. Obecnie DTC nadzoruje dystrybucję i sprzedaż diamentów surowych dla hurtowników współpracujących z CSO. Proces sortowania gwarantuje poprawną wycenę całej produkcji oraz zapewnia ich dostarczanie do klientów DTC, którzy stanowią grupę największych na świecie pośredników diamentów. Na rzecz DTC pracują 4 koncesjonowane biura zajmujące się sortowaniem i sprzedażą diamentów: DTC Botswana w Gaborone (Botswana), DTC South Africa w Kimberley (RPA), Namibia DTC w Windhoek (Namibia) i DTC UK w Londynie, (Wlk. Brytania). Diamenty dostarczane z kopalni są sortowane przez DTC na kilkaset kategorii, a proces sortowania składa się z 4 etapów: sortowanie według wielkości, „wzorca” (kształtu), jakości (czystości) i barwy. Chociaż jest prowadzony w sposób tradycyjny, zwykle przy pomocy rożnego rodzaju lup, to już od 1972 r. DTC stosuje zautomatyzowane technologie do sortowaniacmałych kamieni.

 

Wielkość diamentów


Diamenty o masie powyżej 10,80 karata są klasyfikowane jako „duże” lub „specjalne kamienie”, a każdy z nich jest indywidualnie oceniany i wyceniany przez eksperta.
Diamenty o masie od 0,66 do 10,79 karatów są sortowane na odpowiednie kategorie wagowe przy zastosowaniu specjalnej technologii wprowadzonej przez DTC, zwanej sortowaniem „na miarę” lub „pod zamówienie”. Diamenty o masie poniżej 0,66 karata sortowane są później przy pomocy sit na 6 kategorii.

Sortowanie diamentów jubilerskich

 

 

„Wzorzec” (kształt) diamentu


Termin „wzorzec” jest używany przez DTC w odniesieniu do kształtu diamentu surowego, który ma później zasadniczy wpływ na kształt i wielkość diamentu oszlifowanego. Diamenty surowe dzielone są na dwie kategorie: „sawable” i „makeable”. Jest to klasyfikacja kryształów diamentów pod względem możliwości ich cięcia i obróbki. Termin „sawable” odnosi się głownie do kryształów oktaedrycznych (sawable 1) i dodekaedrycznych (sawable 2), które po przecięciu dają 2 kamienie i umożliwiają większy uzysk masy. Termin „makeable” określa kryształy gorszej jakości (uszkodzone oktaedry lub dodekaedry) lub kamieni płaskie i zbliźniaczone. W porównaniu do kamieni „sawable” wymagają więcej pracy przy obróbce i dają mniejszy uzysk masy kamieni finalnych.

Klasyfikacja kryształów diamentów

 

 

Jakość diamentów


Jakość kryształu określa ilość, położenie, charakter, barwę i typ inkluzji znajdujących się w kamieniu, które po oszlifowaniu będą miały wpływ na jego czystość i brylancję. Wyrożnia się 2 kategorie diamentow: „gem” i „near gem”. Pierwsza kategoria to kamienie wysokiej jakości, zwykle o czystości LC-SI, natomiast kamienie należące do drugiej kategorii mają czystość P1- P3 lub zaliczane są do kamieni przemysłowych.

Diamenty o wysokiej czystości

 

Barwa diamentu


Diamenty dzieli się na wiele kategorii, zwykle od bezbarwnych (białych) do żołtych i brązowych, chociaż od czasu do czasu pojawiają się kamienie o barwach fantazyjnych: niebieskie, pomarańczowe, zielone, różowe czy czerwone.

Proces Kimberley


Wszystkie posortowane diamenty, przed sprzedażą, otrzymują certyfikat Procesu Kimberley. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 55/56 z 1 grudnia 2000 r. w sprawie roli diamentów w podtrzymywaniu konfliktów, przerwania związku między nielegalnym handlem surowymi diamentanu a konfliktami zbrojnymi jako wkład w zapobieganie i rozwiązywanie konfliktów, wezwała Państwa Członkowskie ONZ do wdrożenia mechanizmu kontroli surowcem diamentowym. Celem ustanowienia takiego systemu ma być zapobieganięcie sytuacji, w której finanse pochodzące z handlu surowcem diamentowym byłyby przeznaczone na zakup paliwa, materiałówych wybuchowych czy broni, przyczyniając się do wspierania rebeliantów. Inicjatywę państw afrykańskich – producentów diamentów – które rozpoczęły proces konsultacji w powyższej sprawie wśród rządów, przedstawicieli przemysłu i społeczeństwa, nazywa się w uproszczeniu „Procesem Kimberley”.
 

5 listopada roku 2002, w Interlaken (Szwajcaria) Wspólnota Europejska razem z trzydziestoma sześcioma innymi krajami, podpisała deklaracje, która później znana jest jako Deklaracja z Interlaken. W deklaracji tej, wszyscy zobowiązują się do tego aby stosować międzynarodowy system certyfikacji w handlu nieoszlifowanymi diamentami, zgodnie z dokumentem który nazywa się: "Kimberley Process Certification Scheme". Kraje które uczestniczył w podpisaniu deklaracji, zgodziły się aby wprowadzić system dnia 1 stycznia 2003 roku. Jedynym wyjątkiem był Cypr, Czechy, Japonia, Malta, Tajlandia i Ukraina, które zgłosiły chęć do przystąpienia do systemu certyfikacji, jednakże dopiero z końcem roku 2003.

W dniu 5 listopada 2002 r. w Interlaken w Szwajcarii 36 krajów plus Wspólnota Europejska podpisały deklarację, zwaną Deklaracją z Interlaken, zobowiązując się do stosowania międzynarodowego systemu certyfikacji w obrocie nieoszlifowanymi diamentami zgodnie z dokumentem zwanym „Kimberley Process Certification Scheme”. Wszystkie kraje uczestniczące zgodziły się wprowadzić ten system z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem Cypru, Republiki Czeskiej, Japonii, Malty, Tajlandii i Ukrainy, które zgłosiły chęć przystąpienia do systemu certyfikacji z końcem roku 2003.

Oznacza to, że od tej daty cały handel diamentami nieoszlifowanymi, odbywający się pomiędzy państwami uczestniczącymi w Procesie, może odbywać się tylko z zastosowaniem odpowiedniego certyfikatu, stwierdzającego źródło pochodzenia diamentów. Polska do końca lipca

2003 r. znajdowała się w tzw. „okresie tolerancji”, co umożliwiało polskim przedsiębiorcom dokonywanie obrotu surowcem diamentowym w tym okresie. Warunkiem przyznania naszemu krajowi statusu „pełnego” członka Procesu Kimberley było wdrożenie regulacji prawnych, które implementowałyby minimalne wymogi stawiane uczestnikom tej inicjatywy międzynarodowej. Polska musiała, po upływie „okresu tolerancji” mieć własne regulacje prawne regulujące te kwestie. Nasz kraj wykonał swoje zobowiązania międzynarodowe i wprowadził stosowne akty prawne.

Z dniem 1 maja 2004 r. Polska przestała być już samodzielnie, jak dotychczas, uczestnikiem Procesu Kimberley, gdyż uczestnikiem w/w procesu jest Unia Europejska jako całość, a nie poszczególne jej państwa członkowskie.


Sprzedaż diamentów na świecie


Sprzedaż diamentów zakupionych przez Diamond Trading Company od producentów poprzedzają negocjacje. W celu zagwarantowania uczciwości transakcji, w negocjacjach uczestniczą przedstawiciele DTC oraz przedstawiciele krajów z których pochodzą diamenty, reprezentowani przez swoich ekspertów. Przed rozpoczęciem negocjacji, sprawdza się, czy diamenty zostały dobrze posortowane. W razie wątpliwości porównuje się posortowane kamienie z kamieniami wzorcowymi. Po kontroli diamentów i uzyskania konsensusu co do ich kategoryzacji, negocjuje ich się ceny, które ustalane są na podstawie cennika DTC. Po zakończeniu negocjacji przystępuje się do sprzedaży diamentów, zaakceptowanym wcześniej pośrednikom DTC, którzy zwani są „sigthholders”. Po zakończeniu transakcji DTC otrzymuje wcześniej ustaloną prowizję od sprzedaży, reszta pieniędzy wpływa na konto produce tow.


Sights and Sightholders


Diamond Trading Company sprzedaje diamenty w Wlk. Brytanii i RPA przez swoich przedstawicieli całkowicie zależnych od De Beers oraz w Namibii i Botswanie, gdzie sprzedaż prowadzą społki fifty/fifty joint venture należące do De Beers i rządów wymienionych krajów.

Sprzedaż diamentów ma miejsce każdego roku w biurach DTC, w ustalonych terminach (tygodniach), zwanych „sights”. Na takie spotkania, w celu zakupu diamentów, zostają zaproszeni wybrani pośrednicy hurtowi („sightholders”) lub wyselekcjonowani klienci, którym jest proponowana opracowana przez DTC strategia zakupów kamieni zwana Supplier of Choice, którą można przetłumaczyć jako „dostawa na zamówienie”. Strategia ta zapewnia klientom DTC korzystny zakup diamentów pod konkretne zamówienie w obrębie danej kategorii (dobra jakość, niska cena), a ich pośrednikom zabezpiecza pewność i stałość wcześniej zamówionych dostaw, także określonych pod względem wielkości zakupów i jakości surowca. DTC publikuje listy swoich pośredników hurtowych (ostatnia jest ważna do marca 2011 r.).

Dostawa diamentów na zamówienie


Strategia sprzedaży Diamond Trading Company, zwana Supplier of Choice, została wprowadzona w 2003 r. w celu wspomagania wzrostu sprzedaży diamentów dla branży jubilerskiej, budowy bardziej efektywnych kanałów sprzedaży diamentów surowych oraz zapewnienia etycznej transparentności w obrocie diamentami. Najważniejszym elementem strategii było wprowadzenie rygorystycznych kryteriów wyboru sightholders i klientów, które na bazie obiektywnych przesłanek pozwalały przyznawać kandydatom kontrakty na sprzedaż diamentów. Na okres współpracy i zaopatrywania się w DTC, pośrednik hurtowy przedstawia propozycję kontraktu (ang. Contract Proposal), czyli zamówienie na diamenty surowe oferowane w 16 kategoriach jakościowych. Po złożeniu wniosku DTC przeprowadza jego obiektywną ocenę opartą na ustalonych kryteriach (ang. Sightholder Criteria and Considerations), a następnie podpisuje kontrakt i rozpoczyna współpracę. Do kryteriów zalicza się:

- umiejętności techniczne (relatywna wydajność sprzedaży),

- dystrybucja i marketing (relatywna wydajność),

- pozycja na rynku (siła firmy),

- sytuacja finansowa i wiarygodność (obowiązkowo),

- reputacja pod względem solidości biznesowej (obowiązkowo),

- podporządkowanie się zasadom DTC, zwanym Best Practice Principles (obowiązkowo).

Wybrani przez Diamond Trading Company pośrednicy hurtowi wiele zyskują na współpracy z DTC, w tym m.in.:

- dostęp do informacji, ekspertyz, kontaktów handlowych oraz technologii jako wiarygodny i znaczący partner,

- trwałą umowę zapewniającą stałe dostawy zamówionych diamentów,

- ustalenie planu 10 spotkań oraz planu sprzedaży, ilości i kategorii oferowanych diamentów (system The Intention To Offer),

- zapewnienie dostaw surowych diamentów o ustalonej wcześniej jakości.


Zasady dobrej współpracy w handlu diamentami


Koncern De Beers ustala ze swoimi pośrednikami hurtowymi i klientami zasady współpracy i partnerstwa określane zasadami dobrej współpracy (Best Practice Principles). Dotyczą one również współpracy pomiędzy wszystkimi kompaniami i firmami należącymi do De Beers, większości firm współpracujących z De Beers oraz ich klientami. Zasady współpracy dotyczą 3 głównych obszarów działalności i współpracy:

1) odpowiedzialność w biznesie – gwarantuje, że wszystkie działania biznesowe są zgodne z prawem, prowadzone są zgodnie z zasadami etycznym i moralnymi w biznesie, a dotyczy to np. transakcji sprzedaży, zarządzania zakupem i sprzedażą diamentów, legalnego pochodzenia diamentów, współpracy ze społecznościami lokalnymi i innych relacji biznesowych;

2) odpowiedzialność socjalna – zapewnia, że koncern De Beers tak prowadzi interesy, że nie tylko zyski są najważniejsze ale również pracuje w kierunku generacji rzeczywistych wartości socjalnych dla społeczności pracującej dla nich;

3) odpowiedzialność ekologiczna – gwarantuje, że wszystkie przedsięwzięcia są legalne, pod względem prawnym zapewniają najwyższe standardy pod względem ich wpływu na ochronę środowiska.

Sprawdź także nasze kompendium wiedzy o pozostałych kamieniach szlachetnych:

Poza kamieniami szlachetnymi, występują jeszcze tzw. kamienie półszlachetne: