Antyczne i pradawne pierścionki zaręczynowe - historia

Pierścionek zaręczynowy, który możemy wybrać z bogatej oferty Lisiewski Group, pojawił się w cywilizacji europejskiej stosunkowo niedawno, w innych kulturach pierścionek zaręczynowy jest nieznany. Dawniej nie było zaręczyn, pierścionek był jednym z prezentów ślubnych. Początków tradycji wręczania pierścienia jako symbolu miłości, wierności i oddania należy szukać w kulturze rycerskiej późnego średniowiecza. To wtedy damy dawały swym rycerzom pierścienie czy inne klejnoty , które dla rycerza mogły być symbolami miłości, ale mogły także oznaczać wierność czy zwykłą służbę. A skoro wszystkie możliwe przysięgi mogą być zebrane razem w jednym pierścionku, to naturalnym jest powstanie pierścionka o takim znaczeniu i osobnej ceremonii jego wręczania nazwanej zaręczynami, nieznanej wcześniej.

Historyczne i stare pierścionki zaręczynowe

Starożytnym Greckim, a później naśladującym ich Rzymskim ceremoniom związanym z małżeństwem towarzyszył niewielki pierścionek portretowy, wywodzący się z pierścionków tablicowych czy sygnetów. Na płytce pierścionka znajdowały się najczęściej zwrócone ku sobie sylwetki lub twarze kobiety i mężczyzny symbolizujące narzeczonych lub małżonków.

Rzymski pierścionek portretowy, I-II w.n.e. zdjęcie Les Eluminures-Wartski

Najstarszym rodzajem pierścionka zaręczynowego, podobnie jak i obrączek ślubnych jest pierścionek Fede. Ma czytelną symbolikę, dwie ściskające się dłonie jednoznacznie nawiązują do umowy, którą są zaręczyny a później ślub. Fede – od łacińskiego słowa „fide” - wiara, wierzyć. W dzisiejszych Włoszech „fede” znaczy po prostu obrączka ślubna. Pierścionek zaręczynowy był obowiązkowy także dla mężczyzn. Panowie nosili pierścionki zaręczynowe jeszcze w międzywojennej Polsce.

Pierścionek admirała Nelsona, Royal Museums Greenwich.

Pierścionek Gimmel narodził się najprawdopodobniej w epoce Renesansu. Nazwa Gimmel też wywodzi się z łaciny, „gemelli” znaczy bliźniacy. Jego charakterystyczną cechą jest rozdzielność, składa się z dwóch „półpierścionków”, które po złożeniu razem tworzą większy i pełny pierścień. Gimmele miały bardzo różne formy, czasem miały motyw dłoni w uścisku, ale zawsze składały się z dwóch części pasujących idealnie do siebie.

Renesenasowy Gimmel, Niemcy XVI w, Met Museum of Art.

Irlandia wprowadziła swoją odmianę pierścienia Fede. To pierścionek Claddagh – dwie dłonie trzymające serce w koronie. Pojawił się w Irlandii w XVI wieku, i wtedy poza Irlandią nie był popularny. Warto jednak o nim wspomnieć, bo choć pełni różne funkcje jest dziś bardzo popularny jako współczesny pierścionek zaręczynowy.

W drugiej połowie XVII wieku pojawiła się nowa gałąź złotnictwa - jubilerstwo. Jubilerzy tworzyli biżuterię, w której kamienie szlachetne grały główne role a metalu szlachetnego było tylko tyle by trzymać kamienie nadając przedmiotowi pożądany kształt. Tak powstał pierścionek Toi et Moi, francuska nazwa znaczy po prostu „Ty i ja”. Motyw rozciętej obrączki z mijającymi się wysadzanymi kamieniami końcami stał się klasyczną formą pierścionka interpretowaną na różne sposoby do dzisiaj. Jednak mało kto dziś pamięta, że pełnił rolę pierścionka wręczanego w związku z ceremonią zaślubin.

Pierścionek Toi et Moi, Cartier, lata 60 – te XX wieku.

Wśród pierścionków zaręczynowych najpopularniejsze jednak są pierścionki z diamentami. Diamenty znano już w starożytności, w Grecji czy starożytnym Rzymie. Pierwszy, w pełni opisany i zilustrowany pierścionek z diamentem pojawił w renesansowych Włoszech. Miało to miejsce podczas ślubu kondotiera Constazo Sforzy z Camillą Aragońską w Pesaro w 1457roku. Pierścień przeszedł do historii dzięki inskrypcji w której mowa o diamencie jako elementowi scalającemu związek małżeński - „ Dwie wole, dwa serca i dwie namiętności połączone przez diament w jednym małżeństwie”. A diament stał się opiekunem szczęśliwego małżeństwa. Przez kolejne wieki diamenty były wciąż drogie i mało dostępne. Dopiero odkrycie złóż diamentów w Afryce w XIX wieku spowodowało spadek cen surowca i doprowadziło do tego, że diamenty stawały się dostępniejsze a ich popularność rosła. W połowie XX wieku diamenty zaczęły, jak każdy inny towar, podlegać prawom reklamy i marketingu. Być może tajemna moc diamentów miała także wpływ na slogan reklamowy, który mimo że powstał w 1947 roku jest znany do dziś i przeszedł do historii: „Diamond is forever” czyli „Diament jest wieczny”.

Pierścionek z diamentami, XVI w. Niemcy