Diamenty i brylanty: kompendium wiedzy o diamentach

Diament jako kamień szlachetny jest zdecydowanie najbardziej znanym i najpopularniejszym kamieniem na całym świecie. Podczas swojego długiego życia ma szansę stać się brylantem i zawładnąć sercem niejednej kobiety - wszak diament jest ponoć najlepszym przyjacielem kobiet. Co wiemy o diamentach? Jakie mają cechy, jaką skrywają historię i czym się charakteryzują? Oto kompendium wiedzy o diamentach.

Cechy i charakterystyka diamentu - czym tak na prawdę jest diament?

Diament jest bardzo cennym kamieniem szlachetnym, który formuje się wiele milionów lat w strukturze ziemskiej. Powstaje z krystalicznych cząsteczek węgla w warunkach wysokich temperatur i ekstremalnych ciśnień. Występuje bardzo rzadko, a co za tym idzie jego cena sięga zawrotnych kwot.

Szczegółowy proces powstawania tego drogocennego kamienia opisaliśmy w artykule: Jak i gdzie powstają diamenty?

Diament jest nieoszlifowanym kamieniem, który naturalnie posiada średni połysk, jak i matową powierzchnię. Po poddaniu właściwej obróbce i szlifowaniu, diament nabiera jeszcze większej wartości i ma swoje zastosowanie w biżuterii.

Nieoszlifowany diament po wydobyciu

Przez pokolenia, różni szlifierzy, starali się tak oszlifować diament, aby był zdolny do tego, aby światło wnikające do wewnątrz kamienia, wyemitować jedną, pełną wiązką błysków, barw, refleksów, które powstają z rozszczepienia naturalnych promieni. Sztuka szlifowania diamentów doskonalona jest od stuleci, wraz z upływem czasu, zmieniał się także kształt kamieni. Dopiero w XVII wieku na stałe przyjęty został szlif brylantowy, wyparł on stosowany dotychczas szlif rozetowy (poznaj także inne rodzaje szlifów brylantowych). Szlif brylantowy uznany został za szczyt osiągnięc mistrzów zawodu, dlatego stosuję się go również do innych minerałów, np cyrkonii.

Specyfika szlifu brylantowego

Brylanty a diamenty - różnice

Diament i brylant dla wielu osób są pojęciami bliskoznacznymi, wręcz synonimami. Niemniej jednak w rzeczywistości są to dwie odrębne nazwy, określające dwa różne przedmioty - chociaż podstawą obu jest taki sam kamień szlachetny. Czym zatem różni się diament od brylantu?

Czym się różni diament od brylantu?

Brylanty to po prostu... diamenty. Niemniej jednak, aby mógł powstać brylant, diament musi zostać poddany procesowi szlifowania, ze względu na matową powierzchnię i nieregularne kształty. Właściwą obróbka, jak i nadanie kształtu sprawią, że powstanie kamień, który można od razu umieścić w biżuterii, jak na przykład w pierścionku zaręczynowym z brylantem lub w brylantowych obrączkach ślubnych. Zatem najbardziej kluczową różnicą pomiędzy diamentem, a brylantem jest proces szlifowania.

Diament i brylant to terminy często używane zamiennie w codziennym języku, ale mają pewne różnice w znaczeniu i zastosowaniu.

1. Diament: Diament jest minerałem składającym się z węgla, który jest jednym z najtwardszych znanych naturalnych materiałów. Charakteryzuje się wyjątkowym połyskiem, przezroczystością i właściwościami optycznymi. Diamenty są wydobywane z głębin ziemi i przetwarzane na cele jubilerskie. Mogą występować w różnych kształtach i rozmiarach.

2. Brylant: Brylant ...to wciąż ten sam minerał, ale to określenie używane jest, aby opisać diamenty o szlifach i polerowaniu, które nadają im blask i połysk. Inaczej mówiąc, brylant to w pełni opracowany diament, który przeszedł proces szlifowania i polerowania, aby uzyskać efekt optyczny, taki jak błysk i refleksy świetlne. Proces ten ma na celu maksymalizację połysku i blasku diamentu.

Podsumowując, diament to minerał, który występuje w naturze, podczas gdy brylant to opracowany diament, który przeszedł proces szlifowania i polerowania, aby osiągnąć maksymalny efekt optyczny. Termin "brylant" jest często używany w kontekście biżuterii, aby opisać diamenty, które zostały odpowiednio przygotowane do użycia w obrączkach, naszyjnikach, kolczykach i innych wyrobach jubilerskich.

Masa diamentu nie jest jedynym wyznacznikiem jego wartości

Zarówno unikatowość, jak i jakość diamentu określa się przy pomocy tak zwanego kryterium 4C, które obejmuje cztery stopnie. Pierwszy z nich stanowi karat, który określa rzeczywistą masę diamentu. Im większa masa diamentu, tym wyższa jego cena. Następne kryterium to kolor. Diamenty na ogół są w kolorze niebieskim, czarnym, brunatnym i żółtym. Najrzadziej w przyrodzie występują diamenty bezbarwne. Dla określenia koloru stosuje się skalę GIA. Zaczyna się ona od litery D (diament przeźroczysty), a kończy na Z (żółty diament). Trzecim kryterium jest tak zwana klarowność, czyli inaczej mówiąc przejrzystość kamienia. Ostatnie to czystość, czyli brak skaz, jak i ciał obcych wewnątrz kamienia.

Podsumujmy - jakość diamentu wyznaczają cztery cechy (4C) które decydują o wartości i cenie diamentu. Czystość (clarity), masa (ct), barwa (colour), szlif (cut).

Cyrkonia vs. oszlifowany diament - różnicę widać goły, okiem

Czystość diamentów

Czystość to podstawowa cecha wyznaczająca wartość diamentu. Mniejszy diament o wyższej klasie czystości będzie posiadał większą wartość niż duży diament o niższej klasie. Oczywistym jest że najbardziej wartościowe diamenty to te, idealnie czyste. Takie w których nawet pod mikroskopem nie można dostrzec żadnych zanieczyszczeń. W biżuterii (pierścionki zaręczynowe, obrączki ślubne, kolczyki, wisiorki itd) używa się najbardziej popularnych diamentów, czyli takie które posiadają inkluzje, czyli zanieczyszczenia, widoczne pod lupą powiekszająca obraz 10-cio krotnie. Diamenty z niższych klas czystości (P), posiadają zanieczyszczenia które dostrzec można gołym okiem.

Klasy czystości diamentu

Masa diamentu

Masę diamentów wyrażamy w karatach (tu wyjaśniamy pojęcia karat, punkt, mela w diamentach). Jeden karat metryczny jest równoważny 200mg, czyli 0.2g. Masę podajemy z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, a jako skrót przyjęto oznaczenie "ct". Poniżej wielkośc brylantów wraz z ich masą w karatach, w skali mniej więcej 1:1.

Masa diamentów w karatach

Barwa diamentu

Amerykańska skala GIA oznacza barwę diamentu literkami od D do Z. Im dalej wgłąb alfabetu, tym kolor jest bardziej żółty. Oczywiście nie mówimy tutaj o barwach kamieni fantazyjnych, a jedynie o diamentach bezbarwnych.

Klasy barw diamentów GIA

W Polsce w obrocie diamentami jubilerskimi obowiązuje Polska Norma PN-M-17007:2002. Przyjęta w niej międzynarodowa skala barw w wersji polskojęzycznej jest zgodna z obowiązującym nazewnictwem Międzynarodowej Rady Diamentów IDC (International Diamond Council) oraz odpowiadającym im literowym oznaczeniom Amerykańskiego Instytutu Gemmologii GIA (Gemological Institute of America), gdzie badaniem diamentów zajmują się gemmolodzy. W związku z tym, stosowanie w chwili obecnej określeń handlowych typu: „snow white”, „crystal”, „top crystal”, „cape”, „river” i in., jest niepoprawne i niezgodne z polskimi przepisami. Praktyki takie stosują właściciele firm lub sklepów jubilerskich, którzy nieświadomie chcą wprowadzić w błąd lub oszukać klienta, wykazują brak wiedzy, działając wbrew i łamią obowiązujące w Polsce prawo lub wykazują kompletny brak profesjonalizmu.

Szlif diamentu

Jak wspomniano powyżej, diamenty powstają w całkowicie naturalny sposób, a co za tym idzie nie każdy z nich będzie miał taką samą wartość. Przekłada się to także na cenę już oszlifowanego diamentu, czyli brylantu. Podczas oceny brylantu stosuje się wyżej wspomnianą skalę 4C, która obejmuje karat, kolor kamienia, przejrzystość i czystość (wspomniane wcześniej). Wszystkie te kryteria odnoszą się także do brylantu, niemniej jednak do ogólnej oceny kamienia w tym wypadku stosuje się jeszcze jedno kryterium, czyli szlif kamienia.

Diamenty przed obróbką, są niemalże bez połysku, są matowe. Dopiero odpowiedni szlif wydobędzie z nich światło, blask, inaczej - życie. To po odpowiednim oszlifowaniu diamentu, powstaje brylant, który jest tak piękny nie tylko dzięki nabytym wraz z "urodzeniem" właściwościom, ale także dzięki zdolnej ręce ludzkiej.

Terminologia jubilerska mówi że brylant to okrągły diament o szlifie brylantowym, czyli takim który zawiera nie mniej niż 57 faset (56+1), co dokładniej opisują poniższe grafiki, przedstawiające ten właśnie szlif - oraz inne, popularne.

Inne ciekawostki o diamentach

Oto kilka ciekawostek o diamentach:

1. Najtwardszy znany materiał: Diamenty są najtwardszym znanych naturalnych materiałów na ziemi. Ich twardość jest określana na skali Mohsa na poziomie 10, co oznacza, że mogą być zadrapane jedynie przez inne diamenty.

2. Wielowiekowa historia: Diamenty były wydobywane i cenione przez tysiące lat. Pierwsze wzmianki o ich użyciu sięgają Indii około 4. wieku p.n.e.

3. Wielokrotne transformacje: Diamenty są utworzone w wyniku głębokiej transformacji węgla pod wysokim ciśnieniem i temperaturą w głębinach ziemi. Proces ten może trwać miliardy lat.

4. Nie tylko bezbarwne: Chociaż bezbarwne diamenty są najbardziej pożądane, występują one również w różnych kolorach, włączając w to niebieskie, różowe, żółte, zielone i inne. Diamenty o intensywnych kolorach są rzadkie i cenne.

5. Kraje producentki: Większość diamentów na świecie jest wydobywana w kilku krajach, w tym w Rosji, Botswanie, Demokratycznej Republice Konga, Australii i Kanadzie.

6. Wielkie diamenty: W historii odkryto wiele ogromnych diamentów, takich jak Diament Cullinana, który ważył ponad 3 100 karatów (około 1,37 funta) przed podziałem na mniejsze kamienie.

7. Szlifowanie diamentów: Proces szlifowania diamentów jest skomplikowany i wymaga dużo precyzji. Zastosowanie odpowiedniego szlifu może znacząco poprawić połysk i blask diamentu.

8. Sztuczne diamenty: Oprócz naturalnych diamentów, istnieją także diamenty syntetyczne, które są tworzone w laboratoriach. Mają one te same właściwości fizyczne co diamenty naturalne i są wykorzystywane w różnych zastosowaniach, w tym w biżuterii i technologii.

9. Brylant Hope: Brylant Hope to słynny niebieski diament o historii pełnej legend i przekleństw. Wierzono, że przynosi pecha właścicielom, ale teraz jest eksponatem w Smithsonian Institution w Waszyngtonie, D.C.

10. Diamenty w kosmosie: Naukowcy odkryli diamenty w przestrzeni kosmicznej, włączając w to planetoidy i gwiazdy neutronowe. Są one tworzone w skrajnych warunkach kosmicznych.

Diamenty są fascynującymi kamieniami o wyjątkowych właściwościach i bogatej historii, które wzbudzają zachwyt i fascynację od wieków.

Niezależnie czy jubilerstwo jest Twoją pasją, profesją czy też zwyczajnie chcesz poszerzyć swoją wiedzę o diamentach ze względu na ciekawość, gwarantujemy że tematyka jest bardzo ciekawa i warta poświęcenia uwagi. Na łamach naszego poradnika jubilerskiego, wielokrotnie opisywaliśmy różne zagadnienia związane z diamentami, brylantami oraz innymi kamieniami szlachetnymi. Serdecznie zachęcamy do zapoznani się z poniższymi, wybranymi artykułami dotyczącymi kamienia szlachetnego diamentu: