Akwamaryn kamień jubilerski – barwa i właściwości
Akwamaryn jest kamieniem szlachetnymz rodziny beryli, podobnie jak szmaragd. Nazwa pochodzi z łaciny, od Aqua Marina, czyli Woda Morska, ze względu na niebieskozieloną barwę. Chociaż nazwa którą używamy dziś, została pierwszy raz użyta dopiero w 1609 roku przez Anselmusa de Boodta, w jego dziele gemmologicznym pt. „Gemmarum et Lapidum Historiia”. Charakteryzuje się dichroizmem, czyli dwubarwnością. Jest to cecha która pozwala na zmianę koloru z niebieskiego na bezbarwny, zależnie od ustawienia kryształu na tle niemetalicznej powierzchni. Jest dość twardym minerałem i w skali Mohsa uplasował się z wartością 7,5-8. Posiada dość niską gęstość, około 2.6g/cm³ , w porównaniu do ~3.5g/cm³ diamentu i ~4.0g/cm³ rubinu. Podobnie jak diament, jest oceniany na podstawie szlifu, barwy, masy i czystości. To właśnie barwa akwamarynu jest niesamowicie ważna. To od niej głównie zależy cena kamienia. Ma najczęściej barwy niebieskie a jego odcień waha się od zielonkawego do niebiesko-zielonego.
Większość akwamarynów po tym jak zostaną oszlifowane, zostają również ogrzane do temperatury około 400-500 stopcni Celsjusza. Właśnie w ten sposób zdobywają swoją niebieską barwę, bo w naturze, posiada barwę ciemnozieloną lub zielononiebieską. Niebieskie minerały o ciemnej barwie są bardzo cenne. Kolor minerału zależy od ilości domieszek związku żelaza. Często jest tak że im większy akwamaryn, tym bardziej intensywna barwa. Niektóre akwamaryny posiadają w sobie inkluzje, pęcherzyki powietrza bądź wtrącenia innych minerałów np.: biotyt, piryt, hematyt, turmalin. Czasami trudno dostrzec je gołym okiem, jednakże obniżają wartość klejnotu. Przyjmuje się, że najcenniejsze są akwamaryny o barwach ciemnoniebieskich. Szczególnie cennym surowcem są kamienie szlachetne o masie powyżej 10ct i barwie niebieskiej.
Historia akwamarynu i ciekawostki
Akwamaryn jest odmianą minerału berylu, charakteryzującą się pięknym, błękitnym odcieniem, który może wahać się od bladego błękitu do intensywnego błękitno-zielonego koloru. Nazwa "akwamaryn" pochodzi od łacińskich słów "aqua marina", które oznaczają "wodę morską", co odzwierciedla kolor kamienia.
Akwamaryn był znany i ceniony już w starożytności. Wierzono, że kamień ten ma moc chronić żeglarzy i podróżników, a także przynosić szczęście i dobrobyt. Akwamaryny były również używane w starożytnych ceremoniach jako talizmany przynoszące pomyślność i ochronę.
Ciekawostki na temat akwamarynu:
1. Największe złoża akwamarynu znajdują się w Brazylii, ale kamień ten występuje także w innych krajach, takich jak Rosja, Sri Lanka, Pakistan czy Namibia.
2. Największy na świecie akwamaryn, o nazwie "Dom Pedro", waży 10 363 karatów i ma ponad 35 cm długości. Kamień ten został znaleziony w Brazylii, a następnie przetworzony i oszlifowany w Idar-Oberstein w Niemczech.
3. Akwamaryn jest jednym z kamieni szlachetnych, które są przypisywane miesiącom urodzenia. Jest kamieniem urodzeniowym dla osób urodzonych w marcu.
4. Akwamaryn był popularny wśród członków europejskich rodów królewskich. Na przykład królowa Elżbieta II otrzymała akwamarynowy naszyjnik i kolczyki jako prezent ślubny od prezydenta Brazylii.
5. W medycynie niekonwencjonalnej akwamaryn jest uważany za kamień, który przynosi spokój i harmonię, a także wspomaga leczenie schorzeń układu oddechowego i alergii.
Występowania akwamarynu
Występuje w dużych, sześciokątnych kryształach, które mogą mieć długość nawet jednego metra. Dzięki temu jest świetnym surowcem do szlifowania. Główne jego złoża znajdują się w: Afganistanie, Afryce, Chinach, Indiach, Pakistanie, Rosji i Ameryce Południowej. Ten minerał jest wydobywany głównie w Brazylii, ale znajduje się również w Nigerii, na Madagaskarze, Zambii, Pakistanie i Mozambiku. W Polsce występuje w Karkonoszach. Najcenniejsze okazy to te, które znalezione i wydobyte zostały na Madagaskarze. Głównie ze względu na barwę, która jest ciemnoniebieska. Akwamaryn głównie występuje w skałach granitowych, szczególnie pegmatytowych oraz hydrotermalnych. W Pakistanie na przykład, akwamaryn wydobywany jest na wysokości 15 tysięcy stóp, co daje nam cztery i pół tysiąca metrów. Jednak najsłynniejszą kopalnia akwamarynu jest ta w Brazylii, Minas Gerais w stanie Ceara. Tam wydobywa się najwięcej minerałów które używane są w biżuterii.
Biżuteria z akwamarynem
Chłodna i spokojna barwa akwamarynu doskonale się prezentuje w oprawie z każdego koloru złota. Kolczyki z akwamarynem podkreślą kolor oczu, wisiorek z akwamarynem ozdobi każdy dekolt, a pierścionek z akwamarynem zadowoli nawet najbardziej wymagającą kobietę. Biżuterie z akwamarynem upodobała sobie Brytyjska Rodzina Królewska. Królowa posiada cały komplet, tiarę, naszyjnik oraz kolczyki. Znany był również komplet ś.p Lady Diany, pierścionek, kolczyki oraz tiara. Jest kamieniem znanym już od starożytności. Zawsze był cenny i współcześnie nie jest inaczej. Jest pożądanym klejnotem. Najczęściej stosowanym szlifem jest szlif schodkowy, następnie owalny a później łezka. Oczywiście okrągły szlif brylantowy również jest stosowany. To właśnie właściwości (między innymi twardość) tego minerału pozwalają na różne eksperymentowanie z kształtem. Już w III wieku przed naszą erą, Grecy i Rzymianie wykonywali z niego intaglio, czyli brosze z motywami morskimi, bo według przesądów pomagała w podróżach morskich, ale o tym niżej. Czyszczenie biżuterii z akwamarynem też jest bardzo proste. Wystarczy ciepła, ale nie gorąca woda, to bardzo ważne. Oraz łagodne mydło w płynie. Unikać jednak trzeba różnego rodzaju lakieru do włosów, perfum i innych domowych chemikaliów, bo akwamaryn może i jest całkiem twardy, ale nie jest jego odporność chemiczna może okazać się zbyt niska.
Akwamaryn, a niebieski topaz – różnice
Akwamaryn i niebieski topaz to dwa kamienie o barwie niebieskiej, które są najczęściej używane w jubilerstwie. Są do siebie bardzo podobne, i bardzo ciężko odróżnić je gołym okiem. Akwamaryn jednak, jest bardziej wartościowym klejnotem niż niebieski topaz, dlatego warto wiedzieć jak je rozpoznać. Niestety nie jest to proste i prawda jest taka że najlepiej zabrać kamień do specjalisty na oględziny. Dobry gemmolog w mig rozpozna czy ma do czynienia z akwamarynem czy topazem. Jednak, gdy nie mamy takiej możliwości, warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Ilość inkluzji - pod lupą o 10x powiększeniu, w topazie dostrzeżemy o wiele więcej zanieczyszczeń niż w akwamarynie. Barwa – akwamaryn posiada delikatne tony barwy zielonkawej, topaz będzie tylko niebieski. Można jeszcze zbadać linie załamania światła, w akwamarynie nie powinny być widoczne, jeżeli dostrzeżemy dwie, to jest to topaz oraz sprawdzić przewodność cieplną kamienia. Akwamaryn nie przewodzi ciepła. Ale do tego, potrzebny jest odpowiedni sprzęt.
Akwamaryn – Działanie i legendy
Uważa się, że ten klejnot chroni żeglarzy, a także gwarantuje bezpieczną podróż. To właśnie dlatego wykonywano intaglio, brosze z motywami morskimi. Mówi się, że spokojna niebieska lub niebiesko-zielona barwa akwamarynu uspokaja temperament, pozwalając użytkownikowi zachować równowagę i spokój. W średniowieczu wielu uważało, że noszenie akwamarynu było antidotum na zatrucie. Rzymianie wierzyli, że jeśli wyrzeźbisz żabę w biżuterii z akwamarynu, pomoże to w pogodzeniu różnic między wrogami i nawiązaniu nowych przyjaźni. Był wspaniałym prezentem weselnym. Wierząc, że symbolizuje on długą miłość i jedność, obdarowywano nim panny młode. Sumerowie, Egipcjanie i Hebrajczycy podziwiali akwamaryn, a wielu wojowników nosiło go w bitwach, wierząc, że pozwoli zwyciężyć. Żeglarze wierzyli, że te błyszczące, wodnej barwy klejnoty pochodzą ze skarbnicy syren. Nic więc dziwnego, że podobno przynosi szczęście wszystkim, którzy żeglują po morzach. Przynosi również miłość, zdrowie i młodzieńczą energię tym, którzy go noszą. To kamień szczęścia dla urodzonych w marcu i warto podarować go również na 16-te i 19-te urodziny. Akwamaryn to piękny kamień do kupienia na każdą okazję, ale szczególnie jako prezent dla urodzonych w marcu lub ponownie przeżywających romantyczną miłość. Akwamaryn kiedyś był utożsamiany ze św. Tomaszem ponieważ przypominał morze oraz powietrze, a święty Tomasz przebył drugą podróż przez morza i oceany, aż do Indii, aby głosić zbawienie. W tamtych czasach dość popularne było utożsamianie konkretnego klejnotu z jednym z dwunastu apostołów.
W starożytnych lekach stosowano proszek z akwamarynu, gdyż pomagał w leczeniu wszelkiego rodzaju infekcji. Szczególnie pomagał w leczeniu dolegliwości oczu. Według niektórych akwamaryn potrafi łagodzić katar i alergie skórne, uśmierza bóle głowy czy przeciw działa chorobom wieńcowym serca. William Lagnland w 1377 roku pisał że akwamaryn jest idealnym antidotum na truciznę, nawet bez rozdrabniania kamienia. Wystarczyło go nosić przy skórze.
Znane akwamaryny
W British Museum w Londynie, przechowywany jest kryształ niebiesko-zielony w formie nieregularnego graniastosłupa, przeźroczysty o masie 110,2 kg. Mniejszy kryształ, bo o masie 61kg został znaleziony w Brazylii w okolicy Belo Horizonte, a w muzeum historii naturalnej, w Nowym Yorku, jest oszlifowany fasetowo okaz, w kształcie jajka, który waży 4438 karatów. Berło Stanisława Augusta Poniatowskiego, prezentowane na Zamku Królewskim w Warszawie, które zostało wykonane około 1792r, jest zrobione z trzech oszlifowanych lasek akwamarynu, które połączone są ze sobą złotymi oprawami, w kształcie pierścieni. Księżna Diana, królowa Elżbieta i wiele innych kobiet posiada w swojej kolekcji biżuterie z akwamarynem.
Sprawdź także koniecznie nasze inne wpisy o kamnieniach szlachetnych i poznaj je wszystkie: