Platyna - kompendium wiedzy o platynie

Platyna jest kruszcem, metalem szlachetnym, który podbija serca kobiet w postaci biżuterii platynowej - ale i nie tylko. Jest obecna w medycynie, w technologii i elektronice. Co charakteryzuje platynę? Czym platyna różni się od złota czy palladu? Jaki kolor ma platyna? Na te i inne pytania odpowiemy w tym właśnie wpisie.

Platyna jest pierwiastkiem chemicznym, a jej symbol chemiczny to Pt. Wysoka temperatura topnienia i wyjątkowa odporność na działanie czynników chemicznych sprawiły, że już z końcem XVIII i z początkiem XIX wieku zaczęto wyrabiać z platyny tygle i miski dla laboratoriów chemicznych, stosując ją również w aparaturze przemysłu chemicznego, np. do wyrobu dużych panwi przy produkcji kwasu siarkowego. Początkowo do tego celu używano czystej platyny, która jednak okazała się zbyt miękka. Dopiero zastosowanie domieszek różnych metali podwyższyło jej twardość i wytrzymałość. Platyna jest także używana do zwalczania niektórych odmian nowotworów. Jednak najpopularniejsze zastosowanie tego metalu szlachetnego jest rzecz jasna w biżuterii.

Platyna, ze względu na swoją wyjątkową rzadkość, jest jednym z najbardziej poszukiwanych metali na świecie. Jej obecność w skorupie ziemskiej jest szacowana na około 4 części na miliard (ppb), co czyni ją znacznie rzadszą niż złoto. Występuje głównie w postaci rodzimej, co oznacza, że jest znaleziona w swojej czystej, metalicznej formie, często w stopie z irydem, zwanym platynoirydem. Znajdowana jest również jako składnik różnych rud, a także jako zanieczyszczenie w rudach niklu i miedzi.

Występowanie i pierwsze odkrycie platyny na świecie:

- Stany Zjednoczone i Kanada: Znaleziska w Ameryce Północnej są istotne, z Kanadą, szczególnie rejonem Sudbury w Ontario, jako ważnym źródłem. W Sudbury platyna jest wydobywana ubocznie w złożach niklonośnego pirotynu.

- Zimbabwe i Etiopia: W Afryce platyna jest wydobywana w kilku krajach, z Zimbabwe i Etiopią jako znaczącymi producentami.

- Republika Południowej Afryki: Jest to obecnie największy na świecie producent platyny. Wyżyna Bushveld w RPA jest znana z wielkich złóż magmowych, gdzie zawartość platyny jest wyjątkowo wysoka, osiągając 10-30 gramów na tonę. Odkrycie tych złóż miało ogromne znaczenie dla globalnego rynku platyny.

- Rosja: Odkrycie platyny na Uralu w 1819 roku miało duże znaczenie historyczne. Rosyjska platyna szybko zdominowała światową produkcję, utrzymując pierwsze miejsce przez cały XIX wiek. To odkrycie było kluczowe dla rozwoju technologii i zastosowań platyny.

- Kolumbia: Odkrycie platyny w Kolumbii było również ważnym momentem w historii tego metalu. Zasoby platyny w Kolumbii były eksploatowane już przed przybyciem Europejczyków i przyczyniły się do zainteresowania platyną w Europie.

Współczesne metody wydobycia i przetwarzania platyny są zaawansowane i wymagają dużej precyzji, aby wydobyć ten cenny metal z ziemi i przygotować go do użytku. Ze względu na swoją wartość i rzadkość, platyna jest uważana za jeden z kluczowych surowców w wielu zaawansowanych technologiach, w tym w przemyśle motoryzacyjnym, jubilerskim oraz w produkcji sprzętu medycznego.

Platyna występuje zwykle w postaci ziaren, czasem i większych bryłek, których masa nie przekracza 10 kg. Zwykle zawiera domieszki żelaza (od kilku do 20%), a także inne metale z grupy platynowców.

W stanie czystym platyna jest srebrzystobiałym metalem o silnym połysku, kowalnym i ciągliwym. Nie reaguje z tlenem, wodą, kwasem chlorowodorowym i azotowym. Roztwarza się w wodzie królewskiej tworząc kwas heksachloroplatynowy (H2PtCl6·nH2O), reaguje z halogenami, siarką, cyjankami i silnymi zasadami. W formie silnie rozproszonej jest łatwopalna.

Przed wizytą w salonie jubilerskim warto się dowiedzieć jak najwięcej o biżuterii platynowej. Dzięki temu, że będziesz więcej wiedział o platynie jako kruszcu, staniesz się bardziej pewny swojego wyboru - a wybór jest ciekawy - bo platyna jest na prawdę fajną alernatywą dla złota, srebra czy palladu. W każdym dobrym salonie jubilerskim znajdziesz dział biżuterii z platyny – platynowe pierścionki, platynowe obrączki, kolczyki i wiele innych. Kupując platynę najpierw warto sprawdzić aktualne ceny platyny oraz to, jaką czystość posiada wybrana przez ciebie biżuteria z platyny. Pamiętaj, że czystość platyny w biżuterii dochodzi nawet do 95%.
 

Oprócz szeregu ekskluzywnych wzorów platynowych wyrobów biżeuteryjnych, wielu jubilerów może także pomóc w tworzeniu niestandardowych projektów biżuterii, dlatego warto wiedzieć i opisać to, czego się szuka. Wymarzone obrączki ślubne platynowe, platynowe pierścionki zaręczynowe – pamiętaj, że ogranicza cię tylko twoja wyobraźnia, gdyż biżuterię z platyny można dowolnie zaprojektować. Wybierz wymarzony wzór pierścionka z platyny z naszej bogatej bazy biżuterii lub poszukaj inspiracji i z pomocą naszych konsultantów w stacjonarnych salonach, sam zaprojektuj najpiękniejszą platynową obrączkę ślubną lub ekskluzywny platynowy pierścionek z diamentami.

Co jest droższe złoto czy platyna? Cena platyny jest zazwyczaj porównywalna do ceny złota, ale czasami się zdarza, że cena złota jest niższa niż cena platyny. Kurs platyny to ponad tysiąc dolarów za uncję (czyli 28,34 grama). Notowania platyny są niezmiennie wysokie, jako iż jest to rzadki i szlachetny metal kolorowy.
Kolor platyny - czy na pewno jest on biały? Białe złoto na przykład nie jest naturalnie białym metalem. Jest to żółte złoto stopowane z innymi metalami, tak, aby uzyskało biały wygląd. Biały kolor jest często dodatkowo wzmacniany poprzez rodowanie. Jednak nałożona powłoka może się zużyć, odsłaniając żółtoszary kolor.

Kolor platyny

Platyna to z kolei czysty i naturalnie biały szlachetny metal, który nigdy się nie zużywa. Jest cenniejszy niż złoto, czy to żółte, czy białe. Biżuteria platynowa jest zazwyczaj w 95% czystą platyną w przeciwieństwie do 18-karatowego złota/ biżuterii z białego złota, która składa się najczęściej z 75% czystego złota.
Ponadto platynę od białego złota różni także waga. Platyna jest gęstym metalem i waży o 40% więcej niż 18-karatowe białe złoto. Nawet zwykła platynowa obrączka, kolczyki z platyny czy pierścionek z platyny są zauważalnie cięższe niż ta sama biżuteria wykonana z białego złota. Autentyczna biżuteria platynowa ma czystość 95%.

 

 

Podsumowując, cenny platyny są na prawdę wysokie, od Fabergé do Cartiera, poprzez Tiffaniego i Lisiewski Group - zawsze najlepsi światowi projektanci biżuterii kochają pracować z platyną i tworzyć na przykład niepowtarzalne platynowe obrączki ślubne. Platyna jest niezwykle giętka, co umożliwia projektantom tworzenie skomplikowanych wzorów, które nie mogłyby zostać wykonane przy pomocy innego metalu szlachetnego. Czy to platynowy łańcuszek męski, platynowy pierścionek czy platynowe obrączki – można być pewnym, że zakupione u renomowanych jubilerów, takich jak na przykład Lisiewski Group, to zawsze dzieło najwyższego kunsztu.
 
Jeśli dla kogoś pierścionek z platyny lub platynowa bransoletka to za mało, to tworzone są także platynowe monety czy platynowe sztabki - to zdecydowanie najlepsza inwestycja dla świadomych klientów.