Złoto - kompendium wiedzy i ciekawostki o złocie

 

Złoto to metal szlachetny szczególnie ceniony przez ludzkość. Złota biżuteria uchodzi za najbardziej luksusowy i ponadczasowy dodatek. W historii znane są również okresy, gdy świat ogarnęła prawdziwa gorączka złota. W czym tkwi sekret? Dlaczego tak kochamy złoto?

Dzieje złota - kiedy zaczęła się ta historia?

Złoto obecne jest w skorupie ziemskiej od czasu, gdy wielki meteoryt uderzył w naszą planetę. W swoim składzie miał między innymi ten pierwiastek i szacuje się, że jego masa stanowiła około 1% masy naszej planety. Zdarzenie to miało miejsce w okresie od 3,8 do 4,1 miliardów lat temu. Złoto wydobywane jest w formie mniejszych lub większych grudek, blaszek i samorodków. Jedną z najistotniejszych kwestii decydujących o jego prestiżu, cenie i ekskluzywności jest rzadkość złota. To kruszec, którego zdobycie wymaga wielkiego szczęścia, długich poszukiwań, wiedzy i ciężkiej pracy. Było tak na początku wydobycia i jest tak do dzisiaj. Złoto wydobyte na przestrzeni dziejów naszej planety można byłoby uformować w kostkę o boku 20 metrów. To niewiele, biorąc pod uwagę, że ludzkość wydobywa ten metal od ponad 5 tysięcy lat. Ponadto właściwości złota są wysoce unikalne. Występuje ono także w różnej jakości i czystości - co nazywamy próbami złota. Próby złota definiują, mówiąc w skrócie, jego jakość (a więc i wartość). Wbrew pozorom jest to metal bardzo miękki i elastyczny. Dodatkowo, złoto jest odporne na wilgoć i procesy korozji. Dlatego właśnie jest metalem szlachetnym - ze względu na tę szczególną odporność. Oczywistą zaletą jest również jego piękno. Z tego względu złoto wykorzystywane jest przede wszystkim do tworzenia biżuterii. Która z nacji jako pierwsza rozpoczęła wytop tego kruszcu?

Złoto po wydobyciu – nieoczyszczoneZłoto po wydobyciu – nieoczyszczone

Początki wytopu złota i pierwsza biżuteria

Pierwsze ozdoby ze złota nosili królowie Egiptu. Wynika to z najstarszych znanych nam źródeł traktujących o wytapianiu złota. Około 5600 lat temu Egipcjanie zaczęli wykorzystywać złoto do tworzenia ozdób. Kruszec ten zdobi również najcenniejsze dla Egipcjan budynki, a więc piramidy i grobowce. Dlaczego akurat ten metal wybrali faraonowie? Trudno oprzeć się połyskowi złota, stąd naturalne wydaje się jego wykorzystanie. Ponadto złoża złotego kruszcu były na tamtych terenach bardzo bogate. Pozostałe cywilizacje starożytne również zainteresowały się złotem. Powstawała nie tylko biżuteria, ale także naczynia i dekoracje wykonane z tego metalu szlachetnego. W wyniku wojen złote skarby były łupione i transportowane, aby zasiliły skarbiec zwycięskiego władcy. Jednym z głównych celów kolejnych wypraw było właśnie zyskanie nowych pokładów złota. Istotną kwestią jest także zrównanie złota z wartością pieniądza. Metal ten stanowi bowiem środek płatniczy już od wieków, a wszystko rozpoczęło się w Chinach i Grecji.

Złoto w EgipcieZłoto było bardzo popularne w Starożytnym Egipcie

Gorączka złota - niezastąpiony metal

Pierwszym środkiem płatniczym był właśnie kruszec. Początkowo stosowało się metale nieszlachetne, z czasem jednak zaczęto w tym celu wykorzystywać również złoto i srebro. W roku 654 p.n.e. starożytni Chińczycy wybili pierwsze monety złote. W tym czasie Grecy wprowadzili do obiegu monetę stworzoną z mieszanki złota i srebra. Złoto do dziś wymieniać można na pieniądz. Dodatkowo kruszec ten jest jedną z najpewniejszych inwestycji. Nic więc dziwnego, że już w czasach Krzysztofa Kolumba rozpoczęła się pierwsza gorączka złota. Choć mówi się, że w historii wyróżnić można dwie największe gorączki, tak naprawdę ten stan trwa cały czas. Ludzie nie przestaną marzyć o złocie ukrytym w ziemi i oceanach. Złoto znalazło tak wiele zastosowań, że posiadanie go zawsze jest opłacalne. Od wyposażenia tworzonego z myślą o podróżach międzyplanetarnych, poprzez elektronikę, po biżuterię i banki - złoto jest niezastąpione. W branży jubilerskiej cenione jest przede wszystkim za swoją klasyczną estetykę oraz elastyczność. Z tego szlachetnego metalu uformować można niezwykle piękne wyroby. Najcenniejsze złoto to kruszec 24 karatowy. Biżuteria powstaje często ze złota 18 karatowego, które charakteryzuje się dużym stopniem twardości i odporności na zarysowania.

Złoto - gdzie wydobywa się najwięcej tego kruszca?

Najstarsza kopalnia złota znajduje się w Gruzji. Pochodzi z 3000-4000r.p.n.e. Obecnie największe kopalnie tego kruszcu to:

  • kopania w Nevadzie (USA) - 116 ton rocznie
  • kopalnia w Muruntau w Uzbekistanie, będąca największą kopalnią odkrywkową na świecie (istnieją kopalnie odkrywkowe i głębinowe)

Łączne światowe wydobycie złota szacuje się na 3300 t rocznie. Przy takim poziomie wydobycia, złoża wyczerpią się już za 15-20 lat. Łącznie w ujęciu historycznym wydobyto na całym świecie 190 tyś ton złota. W produkcji złota przodują:

  • Chiny (420t rocznie)
  • Australia (330t rocznie)
  • Rosja (310t rocznie)
  • USA (200t rocznie)
  • Kanada (180t rocznie)
  • Indonezja (160t rocznie
  • Peru (130t rocznie)

50% złota wydobywa się dla złotnictwa/jubilerstwa, 40% jako inwestycje (sztabki), 10% wykorzystywane jest w przemyśle. Złoto często występuje z kwarcem, pirytem, chalkopirytem, fluorytem, srebrem, tellurem. Złoto może być w postaci samorodków lub ziaren w skałach litych lub żyłach. W Polsce pozyskuje się je jedynie z rud miedzi, w których występuje jako domieszka.    

Wydobywanie złota – tzw. płukankaWydobywanie złota – tzw. płukanka

3 ciekawostki o złocie, których być może nie wiedziałeś

Złoto to jednej z najcenniejszych kruszców, od tysiąca lat symbol dobrobytu i luksusu. W przeszłości niedostępne dla zwykłego człowieka a dziś powszechnie występujące. Czy wiesz jakie ciekawostki skrywa w sobie złoto?

  1. Złoto jest materiałem miękkim, ciągliwym i kowalnym, można go rozwałkować na bardzo cienkie płaty. Ta cecha powoduje, że czyste złoto może przyjmować różne formy, ale jest nietrwałe. Aby zwiększyć jego twardość dodaje się inne materiały takie jak na przykład srebro, nikiel, miedź, pallad, platynę,kadm, cynk. W przeszłości, w związku giętkością kruszcu, autentyczność monet wykonanych ze złota sprawdzano zębami lub wyginano je.
  2. Złoto wykorzystywane jest do produkcji telefonów komórkowych. Mniej złota można wydobyć z jednej tony rudy złota niż odzyskać z jednej tony telefonów komórkowych.
  3. Szacuje się, że w oceanach znajduje się blisko 20 milionów ton złota, jednak jest ono niezwykle rozcieńczone przez co jego pozyskanie jest bardzo utrudnione. Jeśli udałoby się wydobyć całe złoto znajdujące się w wodach oceanu, każdy człowiek otrzymałby prawie 3kg tego kruszcu.

Metal szlachetny złoto: podsumowanie

Złoto to pieniądz, ozdoba, materiał wykorzystywany w nowoczesnych technologiach. Nie bez powodu ludzkość pokochała ten piękny, błyszczący kruszec. W świecie biżuterii złoto to symbol luksusu i klasyka, której wartość nigdy nie przeminie. Złoto hipnotyzuje, mami, uwodzi i czaruje ludzi od wieków - czy to w starożytności, poprzez Majów i Inków - przez "Dziki Zachód" - aż do dziś, kiedy wciąż niezmiennie wyroby jubilerskie są pożądane zarówno przez kobiety jak i mężczyzn.

Dla nas zaś, złoto to półprodukt, z którego powstają nasze niepowtarzalne pierścionki zaręczynowe, złote obrączki i inna biżuteria, którą uszczęśliwia kobiety od lat.